Gelir Vergisi Nedir? Nasıl Hesaplanır?
Gelir vergisi nedir? Nasıl hesaplanır? Ne zaman beyan edilir ve ödenir gibi gelir vergisi ile ilgili önemli soruların cevaplarını bu yazımızda bulabilirsiniz.
Gelir Vergisi Nedir?
Gelir vergisi en kısa tanımı ile sadece gerçek kişilerden alınan bir vergi türüdür. Kapsamlı incelemek gerekirse gelir vergisi, resmi geliri olan, hukukta hak sahibi olan, kurum olmamış kişilerin gelirleri üzerinden alınan bir çeşit vergidir. Gelir yıl içerisinde kişilerin mal veya gayrimenkul satışı veya getirisi ya da ücretli çalışma karşılığı elde ettiği kazançtır.
Gelir Vergisine Tabi Kazançlar Nelerdir?
Gelir Vergisi Kanunu’nda tanımlanan gelir vergisine tabi gelirler şöyledir;
- Serbest meslek kazançları
- Zirai kazançlar
- Ticari kazançlar
- Ücretler
- Gayrimenkul sermaye iratları (gelir getiren mülk)
- Menkul sermaye iratları
- Hisse senedi satış kazancı
Gelir Vergisi Ödemesi Zorunlu Olanlar Kimlerdir?
Gelir vergisi mükellefleri tam ve dar olmak üzere ikiye ayrılır. Tam mükellefler Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazançlarının tamamı üzerinden gelir vergisi ödemekle yükümlü olanlardır. Dar mükellefler ise Türkiye’de yerleşmiş olmayan gerçek kişiler olup sadece Türkiye’deki kazançları üzerinden vergi ödemekle yükümlü olanlardır. Tam mükellefler;
- İkameti Türkiye’de bulunanlar
- Yıl içerisinde 6 aydan fazla Türkiye’de oturanlar
- Türkiye’de resmi kurum ve teşebbüslere bağlı olup iş dolayısı ile yabancı ülkelerde oturan Türk vatandaşları.
Gelir Vergisi Beyannamesi Nedir? Ne Zaman Verilir?
Gelir vergisi beyannamesi gelirinizin vergisinin tarh etmesi için vergi dairesine verilen beyandır. Yıllık olarak izleyen yılın Mart ayının 25. günü akşamına kadar gelir verginizi beyan etmeniz ve 26. günü akşamına kadar ödemeniz gerekmektedir. Eğer gelir sadece basit usulde elde edilen kazançlardan oluşuyorsa bu defa da izleyen yılın Şubat ayının 25. günü akşamına kadar beyan edilmesi gerekmektedir.
Gelir Vergisi Ne Zaman, Nereye Ödenir?
Gelir, basit usulde tespit edilen ticari kazançlardan oluşmuyorsa gelir vergisi 2 taksit olarak Mart ve Temmuz ayları sonuna kadar ödenebilir. Basit usulde tespit edilen ticari kazançlar için ise yine 2 taksit olarak Şubat ve Haziran sonuna kadar ödenebilir.
Gelir Vergisi vergi mükellefinin ikametinin veya işyerlerinin bulunduğu vergi dairesine ödenebileceği gibi bankalar aracılığı ile ödemeler de gerçekleştirilebilir.
2020 Yılı Gelir Vergisi Oranları ve Dilimleri Nelerdir?
| Miktar | Vergi Oranı |
| 22.000 TL’ye kadar | %15 |
| 49.000 TL’nin 22.000 TL’si için 3.300 TL, fazlası | %20 |
| 120.000 TL’nin 49.000 TL’si için 8.700 TL, (ücret gelirlerinde 180.000 TL’nin 49.000 TL’si için 8.700 TL), fazlası | %27 |
| 600.000 TL’nin 120.000 TL’si için 27.870 TL, (ücret gelirlerinde 600.000 TL’nin 180.000 TL’si için 44.070 TL), fazlası | %35 |
| 600.000 TL’den fazlasının 600.000 TL’si için 195.870 TL, (ücret gelirlerinde 600.000 TL’den fazlasının 600.000 TL’si için 191.070 TL), fazlası | %40 |
Gelir Vergisi Hesaplama Örneği
1.İlk Dilim İçin Hesaplama (%15)
2020 yılı için 1000 TL + KDV tutarında satış yaptığımızı ve 600 TL de giderimiz olduğunu düşünelim. Bu durumda karımız;
1000 TL- 600 TL =400 TL olacaktır. Bu tutar ilk vergi dilimine denk geldiği için %15’i ödenecek gelir vergisi olarak hesaplanır.
Bu durumda;
400 TL * %15 = 90 TL ödenecek vergi tutarıdır.
2. İkinci Dilim İçin Hesaplama (%20)
2020 yılı için 30.000 TL kar elde ettiğimiz düşünelim. Tabloya göre tutarımız ikinci vergi dilimine denk geldiği için %20’lik oran uygulanır.
30.000 TL – 22.000 TL = 8.000 TL
8.000 TL * %20 = 1.600 TL
49.000 TL’nin 22.000 TL si için 3.300 TL olduğu için;
1600 TL + 3.300 TL = 4900 TL ödenecek vergi tutarıdır.
Biz burada genel olarak gelir vergisinin nasıl hesaplandığını, oranların hangi dilime denk geldiğini ve ne anlam ifade ettiğini işlemler ile göstermeye çalıştık. Sizler gelir vergisini hesaplarken muhasebe sitelerinin otomatik programlarından yararlanabilirsiniz.
