Çekin Günü Geçerse Ne Olur?

Özel İçerik

Çekin Günü Geçerse Ne Olur

Kobiler İçin Bilgi Platformu

Şirketiniz için Vergi Tasarruf Rehberine aşağıdaki bağlantıdan ücretsiz ulaşabilirsiniz.

Hemen İndir

Bir ödeme aracı olan çek, ticari hayatta yaygın olarak kullanımı ile doğru orantılı olarak pek çok soruyu da akıllara getirmektedir. Bu yazımızda ibraz süresi, ibraz süresi geçen çeklerin durumu, çekin günü geçerse ne olur? gibi sorulara cevaplar arayacağız. Çek hakkında daha detaylı bilgi isterseniz, “çek nedir?” yazımıza da göz atabilirsiniz.

İskontolu Akaryakıt Fırsatlarını Kaçırma

Çekin İbrazı

Çek bir ödeme aracı olarak ticaret hayatından yaygın olarak kullanılan kıymetli bir evraktır. Çekin üzerinde yer alan tarih,çekin ibraz edileceği yani ödeneceği günü belirtmektedir ve çok önemlidir. İbraz kelimesi çekin bankaya ödeme almak için sunulması demektir. Yani çekler bankadan ibraz ettirilir. Peki bu ibraz nasıl olur? Çek üç şekilde ibraz ettirilebilir;

1. Hesabın bulunduğu banka şubesine
2. İlgili bankanın başka bir şubesine
3. Takas odasına

Çekler ilgili yani muhatap banka dışında bir başka bankaya ibraz ettirilemez sadece takas odasına verilen çekler ibraz yerine geçer.

Çekin Ödeme Süresi

Çekin ödeme süresi ile ilgili farklı durumlar vardır. Bunlar;

• Eğer çek düzenlendiği yerde ödenecekse yani aynı şehir sınırları içerisinde ibraz edilecekse süresi 10 gündür.
• Eğer çek düzenlendiği yerin sınırları dışında fakat aynı kıtada ibraz edilecekse süresi 30 takvim günüdür.
• Eğer çek ayrı kıtalarda düzenlenip ibraz edilecekse ibraz süresi 90 takvim günüdür.

Çekin Günü Geçerse Ne Olur?

Çek süresi içerisinde ilgili bankaya veya takas odasına ibraz ettirilmemiş ise belirli sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Bunlar;

• Çek süresi içerisinde hamili tarafından bankaya ibraz edilmezse bankanın ödeme sorumluluğu ortadan kalkar. Eğer çeki düzenleyen çekten caymamış ise banka ilk 6 ay içerisinde isterse ödeme yapabilir.
• Çeki düzenleyenin çekten cayma hakkı doğar. Bu durumda çek karşılıksız dahi olsa yasal bir işlem başlatılamaz, karşılıksız çek hükümleri uygulanamaz.
• Vadesi geçen çek adi senet hükmünde olup ödenmesi konusu tamamen çeki yazan kişi yada kurumun insiyatifindedir.

Türk Ticaret Kanunu 808. Maddesi “ zamanında ibraz edilmiş olan çekin ödenmemiş olduğu ve ödememe hali;

1. Resmi bir belge “protesto” ile,
2. Muhatap tarafından, ibraz günü de gösterilmek suretiyle çekin üzerine yazılmış tarihli bir beyanla,
3.  Bir takas odasının, çek zamanında teslim edildiği halde ödenmediğini tespit eden tarihli bir beyanıyla, sabit bulunduğu takdirde hamil; cirantalar, düzenleyen ve diğer çek borçlularına karşı başvurma haklarını kullanabilir” hükmünü amirdir.

Bankalar çekin ödenmesi ile ilgili olarak son ödeme günü saat 16:30’a kadar işlemleri devam ettirirler. Çekin ibraz edileceği hesapta yeterli tutar yok ise çekin arkasına “karşılıksız” ibaresi yazılır. Karşılıksız çekler için 2125 TL ödeme yapar. Vaktinde ibraz edilip karşılığı olmayan çeklerin her sayfası için muhatap banka 1345 TL ödemekle yükümlüdür. Çeki ibraz eden kişi çekin neden ödenmediği ile ilgili olarak banka görevlisine çekin arkasına detaylı olarak açıklama yazdırmak durumundadır. Vadesi içerisinde ödenmeyen çeklerle ilgili banka tarafından çeki yazana ihtar çekilir, ödenmemesi durumunda ise icra yolu ile dava açılabilir. Dava sonucunda çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı verilir. Buna rağmen çek kullanırsa 1-3 yıl arası hapis cezası ile cezalandırılır.

Vadesi Geçmiş Çek Tahsil Edilir mi?

Bir çekin vadesi, çek üzerinde belirtilen tarihle sınırlıdır. Çekin vadesi geçtiğinde, çek sahibi bankaya gitmeli ve çeki tahsil etmeli veya yasal işlem başlatmalıdır. Vadesi geçmiş çeklerin tahsil edilmesi için izlenebilecek yasal yollar şunlardır:

• Hukuki Yollara Başvurmak: Çeki düzenleyen kişi veya kuruluşa karşı dava açılabilir. Çeki düzenleyen kişi, çeki ödeme taahhüdünde bulunarak imzalamıştır ve ödeme yapmaması durumunda yasal işlemler başlatılabilir.
• İcra Takibi: Çeki tahsil etmek için icra takibi başlatılabilir. Bu süreçte çek sahibi, icra müdürlüğüne başvurarak hukuki işlemleri başlatabilir.
• Çek Kanunu’na Başvurmak: Çek Kanunu’na göre, vadesi geçmiş çeklerin tahsili için çekin aslını veya bir örneğini, tahsil edilmek istenen tutarın miktarını ve çeki düzenleyenin bilgilerini içeren bir talep yazısı noter onaylı olarak düzenlenmelidir. Daha sonra bu talep yazısı çek düzenleyen kişiye tebliğ edilir. Eğer çeki düzenleyen kişi ödeme yapmazsa, bu durum adli makamlara bildirilir.

Vadesi geçmiş çeklerin tahsili için yukarıdaki yasal yollar takip edilebilir. Ancak bu süreçler zaman ve para kaybına sebep olabilir. Bu nedenle, çeklerin vadesi dolmadan önce tahsil edilmesi önemlidir. Ayrıca, çeki kabul eden kişilerin, çeki düzenleyen kişinin kredi geçmişini ve mali durumunu dikkatlice değerlendirmesi önerilir.

Sonuç olarak, vadesi geçmiş çeklerin tahsili için yasal yollar mevcuttur. Ancak bu süreçler zaman alıcı ve maliyetli olabilir. Bu nedenle, çeklerin vadesi dolmadan önce tahsil edilmesi önemlidir.

Çek Ödenmezse Ne Olur?

Çeki Düzenleyen Kişi Hukuki Sorumluluk Altına Girer: Çeki düzenleyen kişi, çeki imzalayarak ödeme taahhüdünde bulunmuştur. Eğer çek ödenmezse, çeki düzenleyen kişi hukuki sorumluluk altına girer. Alacaklı kişi, çeki ödeme taahhüdüne uyulmadığı için dava açabilir.

Banka Üzerinde Sorumluluk: Bankalar, çeki tahsil etmek için aracılık yaparlar ve çekin ödemesini garanti ederler. Eğer çek ödenmezse, banka çeki tahsil edemeyebilir. Bu durumda, banka müşterisiyle ilgili sorun yaşayabilir ve müşteriye karşı yasal işlem başlatma hakkına sahip olabilir.

• Maliyetler Artar: Çek ödenmezse, alacaklı kişi ödeme için ek maliyetlere maruz kalabilir. Bu maliyetler arasında avukat ücretleri, mahkeme masrafları ve tahsilat işlemleri için harcanan zaman yer alabilir. Bu nedenle, çeki ödenmezse maliyetler artar.
• Kredi Notu Etkilenir: Çek ödenmezse, çeki düzenleyen kişinin kredi notu etkilenebilir. Çünkü ödeme yapmama durumu, finansal sorumsuzluğun bir işareti olarak görülebilir ve kredi notunu düşürebilir.
• Ceza ve Faiz Ödemesi: Çekin ödenmemesi durumunda, çeki düzenleyen kişiye çek kanununda belirtilen oranlarda ceza ve faiz ödemesi gerekebilir. Bu da maliyetleri arttırır.

Sonuç olarak, çek ödenmezse, çeki düzenleyen kişi hukuki sorumluluk altına girer ve ek maliyetlere maruz kalabilir. Bankalar da çeki tahsil edemeyebilir ve müşteriye karşı yasal işlem başlatabilir. Bu nedenle, çeki düzenleyen kişinin ödeme taahhüdüne sadık kalması önemlidir.

Çekin ciro edilmesi mal yada hizmet karşılığı olarak çekin arkasının imzalanarak veya kaşelenerek karşı tarafa verilmesi demektir. Çek birden çok kişi tarafından ciro edilebilmektedir. Çekin arkasını ciro eden her şahıs ve kurum çekten ortak sorumludur. Arkası cirolu çekin ödenmemesi durumunda çeki alan son kullanıcı arkadaki imza sahibi cirantalardan alacağının tahsilini isteyebilir.

Çekin ödeme günü geldiğinde ve hesapta para yoksa çek karşılıksız olmaktadır. Bu durumda çekin hamili keşideciye 10 günlük süre tanıyabilir ve bu süre içinde çekin arkası yazılmadan beklenebilir. Eğer 10 gün sonunda çek hala ödenmemiş ise hukuki işlemlere bir an evvel başlanır. Çe ne kadar uzun süre karşılıksız olarak işlem yapılmadan kalırsa değeri o ölçüde düşer.

Çek ile ilgili daha detaylı bilgiye ulaşmak isterseniz Çek Nedir? yazımıza göz atabilirsiniz.

Ödenmiş Sermaye Nedir ? Nasıl Hesaplanır ?

Vergi Avantajı Konusunda Vergi Uzmanları Neler Söyledi ?

Devlet Teşvikli Vergi Avantajları Nelerdir ?

Ticaret Şirketleri Nelerdir ?

Yemek Kartında Vergi Avantajı Nedir ? Nasıl Hesaplanır ?